Do ung thư tuyến tụy ở giai đoạn đầu hầu như không có triệu chứng lâm sàng và hiện nay cũng chưa có phương pháp tầm soát hiệu quả nên hầu hết khi được phát hiện thì bệnh đã ở giai đoạn nặng. Có tới 40 ~ 50% trường hợp được xác nhận đã được phát hiện có di căn xa và ngay cả khi bệnh chưa di căn, tiên lượng sống sót sau 5 năm của bệnh nhân cũng không vượt quá 5%.
1. Nguyên nhân ung thư tuyến tụy
“Hiện tại chúng tôi vẫn chưa thể chắc chắn nguyên nhân chính xác gây ung thư tuyến tụy là gì, nhưng xét về các yếu tố có khả năng dẫn đến bệnh thì yếu tố chiếm tỷ lệ cao nhất là hút thuốc lá; bệnh nhân trên 45 tuổi tuổi,..”, PGS.TS Nguyễn Tuyết Mai cho biết.
Ngoài ra, các yếu tố gia tăng khác như sau:
Bệnh nhân có tiền sử ung thư bàng quang, ung thư phổi hoặc ung thư vòm họng; Bệnh nhân đái tháo đường lâu năm có chế độ ăn uống không hợp lý, sử dụng nhiều đồ ăn nhiều dầu mỡ. Thời gian gần đây, tỷ lệ bệnh nhân được chẩn đoán ung thư tụy trên nền viêm tụy mãn tính cũng có xu hướng gia tăng. Trong số bệnh nhân được chẩn đoán ung thư tuyến tụy, khoảng 5~10% có yếu tố di truyền; và tỷ lệ mắc ở người có tiền sử gia đình K tụy là ~7,8%, trong khi tỷ lệ này ở người không có tiền sử gia đình chỉ là 0,6%
2. Triệu chứng ung thư tuyến tụy
Về triệu chứng, bệnh cũng không có triệu chứng lâm sàng cụ thể, tùy theo vị trí, kích thước khối u và mức độ di căn mà bệnh có những biểu hiện lâm sàng khác nhau, tuy nhiên phần lớn bệnh nhân ung thư tuyến tụy đều có những biểu hiện sau:
Sụt cân, đau bụng, vàng da, ăn kém… Ở giai đoạn đầu, hầu hết bệnh nhân ung thư tụy đều có biểu hiện lâm sàng vàng da, trong khi ung thư đầu tụy và ung thư đuôi tụy đều ở giai đoạn đầu. Thời gian đầu thường không có dấu hiệu lâm sàng rõ ràng. Các triệu chứng lâm sàng khác: tiêu phân đen, phân nhầy, đau bụng sau khi ăn, nôn, buồn nôn… Bệnh nhân mới được chẩn đoán đái tháo đường hoặc đã mắc đái tháo đường. Nhưng tình trạng xấu đi cũng là một trong những dấu hiệu cảnh báo của bệnh
Hầu hết bệnh nhân mắc bệnh này đều bị sụt cân, đau bụng, vàng da
3. Phương pháp điều trị ung thư tuyến tụy
Phương pháp điều trị hiệu quả nhất đối với ung thư tuyến tụy là phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn, tuy nhiên, chỉ có khoảng 20~25% trường hợp có thể phẫu thuật được. Trên thực tế, các trường hợp có thể mổ được chủ yếu rơi vào các trường hợp bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng rõ ràng ở giai đoạn sớm là vàng da.
Hóa trị được sử dụng trong các trường hợp điều trị sau phẫu thuật hoặc điều trị bệnh ở giai đoạn nặng. Tuy nhiên, hiệu quả của hóa trị ung thư tuyến tụy không cao so với các loại ung thư khác. Gần đây, liệu pháp miễn dịch Keytruda cho bệnh nhân dương tính với MSI-H đã được báo cáo là có hiệu quả.
Xạ trị thường được dùng để điều trị triệu chứng trong trường hợp bệnh ở giai đoạn nặng, hoặc kết hợp với hóa trị bổ trợ để điều trị cho bệnh nhân sau phẫu thuật.
4. Phương pháp phòng ngừa
Cho đến nay, chưa có một khuyến cáo chuẩn hay nguyên tắc phòng ngừa rõ ràng nào cho việc phòng ngừa ung thư tuyến tụy mà chỉ dựa trên các yếu tố nguy cơ cao có thể dẫn đến ung thư ở trên. , PGS. TS Nguyễn Tuyết Mai đã đưa ra một số cách phòng tránh như sau:
Không hút thuốc: người hút thuốc có tỷ lệ mắc ung thư tuyến tụy cao gấp 2~5 lần so với bình thường, tỷ lệ mắc các bệnh ung thư khác cũng cao hơn nhiều lần so với người không hút thuốc. Tránh thức ăn béo.Trong chế độ ăn hàng ngày, chúng ta nên tránh những thức ăn quá dầu mỡ, thức ăn giàu năng lượng; nên ăn nhiều trái cây và rau quả; Nếu bạn đang làm việc trong môi trường thường xuyên tiếp xúc với các loại hóa chất như benzidine, beta-naphthylamine, thuốc trừ sâu (DDT), dung môi, xăng dầu… Bạn nên tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn, mặc đồ bảo hộ đầy đủ khi làm việc để giảm thiểu tác động của hóa chất lên cơ thể. Viêm tụy, tiểu đường cũng là một vấn đề. trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư tuyến tụy. Vì vậy, nếu bạn có tiền sử đái tháo đường, viêm tụy cấp hoặc viêm tụy mạn thì nên tái khám định kỳ theo lời khuyên của bác sĩ.
