Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một bệnh phổi viêm mãn tính gây ra bởi luồng không khí bị chặn từ phổi. Các triệu chứng bao gồm khó thở, ho, tiết chất nhầy và thở khò khè. Bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính thường có nguy cơ cao mắc bệnh tim, ung thư phổi và nhiều bệnh nguy hiểm khác.
1. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là gì?
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một bệnh phổi viêm mãn tính gây ra bởi luồng không khí bị chặn từ phổi. Các triệu chứng bao gồm khó thở, ho, tiết chất nhầy (đờm) và thở khò khè. Nó được gây ra bởi sự tiếp xúc lâu dài với các khí kích thích hoặc các hạt vật chất, thường là từ khói thuốc lá. Những người mắc COPD có nguy cơ cao mắc bệnh tim, ung thư phổi và một loạt các tình trạng khác.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính bao gồm:
Khí phế thũng: Tổn thương túi khí trong phổi
Viêm phế quản mãn tính: Đặc trưng bởi sự tăng tiết chất nhầy trong phế quản và biểu hiện là ho và thở ra trong ít nhất 3 tháng liên tiếp trong năm, kéo dài 2 năm liên tiếp.
COPD là một tình trạng phổ biến chủ yếu ảnh hưởng đến người trung niên hoặc người cao tuổi hút thuốc. Tuy nhiên, nhiều người không nhận ra mình mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Các vấn đề về hô hấp có xu hướng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian và có thể hạn chế các hoạt động bình thường, mặc dù điều trị có thể giúp kiểm soát tình trạng này.
2. Nguyên nhân gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là gì?
COPD xảy ra khi phổi bị viêm, tổn thương và đường thở bị hẹp. Nguyên nhân chính là do hút thuốc, mặc dù điều này đôi khi có thể xảy ra ở những người chưa bao giờ hút thuốc, ví dụ như bệnh nhân bị giãn phế quản, hen suyễn, di chứng phổi …)
Trên thực tế, thuốc lá càng hút nhiều và thời gian càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn càng cao. Một số trường hợp mắc COPD là do tiếp xúc lâu dài với khói hoặc bụi có hại. Những người khác là kết quả của một vấn đề di truyền hiếm gặp, có nghĩa là phổi dễ bị tổn thương hơn.
3. Các triệu chứng của COPD
Các triệu chứng chính của COPD là:
Tăng khó thở, đặc biệt là khi bệnh nhân đang hoạt động
Ho khan dai dẳng với đờm – một số người có thể coi đây chỉ là “ho của người hút thuốc”
Nhiễm trùng ngực thường xuyên
Khò khè liên tục
Nếu không được điều trị, các triệu chứng của bệnh thường trở nên tồi tệ hơn. Cũng có thể có những giai đoạn khi chúng trở nên tồi tệ hơn, được gọi là đợt cấp hoặc bùng phát.
4. Khi nào bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nên tham khảo ý kiến bác sĩ?
Bệnh nhân nên đi khám hoặc gọi bác sĩ chuyên khoa nếu họ có các triệu chứng COPD dai dẳng, đặc biệt nếu họ trên 35 tuổi và hút thuốc hoặc đã hút thuốc trong một thời gian dài với số lượng lớn. Bệnh nhân không nên bỏ qua các triệu chứng. Nếu chúng được gây ra bởi COPD, chúng cần được điều trị càng sớm càng tốt, trước khi phổi bị tổn thương đáng kể.
Trong quá trình kiểm tra, bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về các triệu chứng và liệu bệnh nhân có phải là người hút thuốc hiện tại hay có tiền sử hút thuốc hay không. Họ có thể yêu cầu các xét nghiệm chức năng phổi, chụp X-quang ngực để giúp chẩn đoán COPD và loại trừ các tình trạng phổi khác, chẳng hạn như hen suyễn.
5. COPD được điều trị như thế nào?
Tổn thương phổi do COPD gây ra là vĩnh viễn, nhưng điều trị có thể giúp làm chậm sự tiến triển của tình trạng này. Phương pháp điều trị bao gồm:
Cai thuốc lá: Hút thuốc là nguyên nhân chính gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, vì vậy ngừng hút thuốc là điều quan trọng nhất mà bệnh nhân cần làm để điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Ống hít và thuốc viên: Giúp thở dễ dàng hơn. Có nhiều loại thuốc giúp cải thiện hơi thở. Thuốc giãn phế quản và corticosteroid sẽ được lựa chọn và kê toa bởi các bác sĩ.
Thuốc kháng sinh: Sử dụng kháng sinh khi bệnh nhân có dấu hiệu nhiễm khuẩn trong phế quản.
Thuốc hỗ trợ: thuốc trừ sâu, dinh dưỡng, điều trị các bệnh đồng mắc để giúp bệnh nhân cải thiện các triệu chứng nhanh hơn.
Oxy, thở máy: Bệnh nhân sẽ được cấp oxy hoặc hỗ trợ thở máy khi tình trạng trở nên nghiêm trọng.
Phục hồi chức năng phổi: Một chương trình chuyên biệt về tập thể dục, tập thở, ho, rung và giáo dục sức khỏe hiệu quả.
Phẫu thuật hoặc ghép phổi: Mặc dù đây chỉ là một lựa chọn cho một số lượng rất nhỏ người. Các trường hợp bong bóng khí lớn, biến chứng của tràn khí màng phổi.
6. Tiến triển và tiên lượng của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là gì?
Tiến triển của COPD khác nhau ở mỗi người. Một số có một tình trạng không thể chữa khỏi hoặc cải thiện, nhưng đối với nhiều người, điều trị có thể giúp kiểm soát bệnh mà không hạn chế nghiêm trọng các hoạt động hàng ngày.
Nhưng ở một số người, COPD có thể tiếp tục trở nên tồi tệ hơn mặc dù đã được điều trị, và cuối cùng nó sẽ có tác động đáng kể đến chất lượng cuộc sống, cũng như đe dọa tính mạng.
7. Làm thế nào để phòng ngừa và quản lý COPD?
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính phần lớn là một bệnh có thể phòng ngừa được. Bệnh nhân có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc COPD nếu họ tránh hút thuốc (thuốc lá, thuốc lá đường ống). Vì vậy, nếu bạn là người hút thuốc, bạn nên dừng lại để có thể ngăn ngừa tổn thương thêm cho phổi trước khi nó bắt đầu gây ra các triệu chứng nghiêm trọng.
Quản lý COPD: Bệnh nhân sẽ được theo dõi hàng tháng tại các phòng quản lý Hen suyễn và COPD. Tại đây, các bác sĩ sẽ kiểm tra chức năng hô hấp, tư vấn và đưa ra y tế dự phòng cho bệnh nhân.
Ngoài ra, tiêm phòng cúm hàng năm và vắc-xin phế cầu khuẩn có hiệu quả làm giảm nguy cơ bùng phát COPD.
