“Survivorship” là chỉ những người không may mắc bệnh ung thư nhưng đã vượt qua quá trình điều trị và bước vào giai đoạn “hồi phục” của bệnh. Ở giai đoạn này họ sẽ không cần điều trị tích cực nữa trừ một số vẫn có thể phải uống thuốc để duy trì.
Tổ chức Ung thư châu Âu (ESMO) đã xuất bản cuốn sách “Patient Guide on Survivorship” đề cập đến những vấn đề mà những người không may mắc phải căn bệnh khủng khiếp này gặp phải sau khi điều trị xong. Xin tóm tắt ra đây để các bạn tham khảo về cách lấy lại cuộc sống bình thường sau điều trị ung thư thành công :
1. Quan điểm và sự tự tin
Nhiều bệnh nhân cảm thấy cuộc sống của họ đã hoàn toàn thay đổi sau khi nghe bác sĩ cho biết họ bị ung thư. Sau khi điều trị ung thư, bạn phải vật lộn với những câu hỏi: Tại sao lại là tôi? Tôi nên làm gì nếu khối u quay trở lại sau khi điều trị? Bây giờ tôi có phải là một người khác không? Những cảm giác và câu hỏi này có thể đe dọa sự tự tin và niềm tin của bạn. Có rất nhiều cách giúp bạn lấy lại sự tự tin và tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi đó, chẳng hạn như:
Đánh giá lại các ưu tiên và mục tiêu trong cuộc sống: Nhiều người thức dậy sau khi điều trị ung thư với nhiều câu hỏi, chẳng hạn như: Vai trò của tôi quan trọng như thế nào trong gia đình? Tôi có cần gần gũi với gia đình và bạn bè hơn nữa không? Công việc của tôi có làm tôi hạnh phúc không? Tôi đã hoàn thành tất cả các mục tiêu và ước mơ của mình chưa? Những điều quan trọng nhất trong cuộc sống của tôi bây giờ là gì? Bạn cũng nên viết ra câu hỏi của mình và dành thời gian suy nghĩ cẩn thận về câu trả lời. Làm những điều bạn luôn muốn làm: Nhiều người sau khi điều trị cố gắng tìm ý nghĩa trong cuộc sống của họ. Sống bằng cách đi du lịch, gặp gỡ những người mới, trải nghiệm những nền văn hóa mới và kết bạn mới. Ngoài ra, những sở thích mới như yoga, âm nhạc, thiền định và hội họa có thể mang lại cho bạn sự thỏa mãn. Hãy nghĩ về những gì bạn luôn muốn làm và xem liệu bạn có thể làm được ngay bây giờ không! Tìm kiếm sự hỗ trợ tinh thần: Nhiều người không coi mình có đạo nhưng có thể tìm thấy nó! tìm kiếm sự hỗ trợ và hướng dẫn trong đức tin và tâm linh.
Thảo luận: Trực tiếp hoặc thông qua các blog về trải nghiệm và chia sẻ cảm xúc với những người có trải nghiệm tương tự khiến nhiều người đau khổ cảm thấy mạnh mẽ hơn và có những suy nghĩ tích cực hơn. Hơn nữa, giúp đỡ, đưa ra lời khuyên cho những người cùng cảnh ngộ còn giúp họ lấy lại sự tự tin.
Hãy chia sẻ cảm xúc của bạn với bệnh nhân ung thư qua blog để giúp những người đồng cảnh ngộ lấy lại niềm tin chiến thắng bệnh tật.
2. Những thay đổi trong gia đình và các mối quan hệ sau điều trị ung thư thành công
Khi bạn bị ung thư, có nhiều thay đổi về cảm xúc, tâm lý và thể chất có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ của bạn với bạn đời, con cái và bạn bè. Sau khi điều trị, bạn bè hoặc gia đình có thể trở nên dè dặt hơn, thậm chí đôi khi vì lo lắng về sức khỏe của chính họ hoặc không biết phải nói chuyện với bạn như thế nào về bệnh tật của bạn và không muốn làm bạn khó chịu.
Một số người hành động mạnh mẽ, cố gắng độc lập và không yêu cầu giúp đỡ trong quá trình điều trị và điều này có thể khiến gia đình và bạn bè cảm thấy không chắc chắn về vai trò của họ. Bạn có thể có nhu cầu lấy lại sự gần gũi với các thành viên trong gia đình, nhưng đôi khi đó lại là một thử thách khá lớn mà bạn khó vượt qua.
Một số người sau khi điều trị thậm chí không muốn gặp lại những người đã từng rất thân thiết với họ, bởi vì điều đó nhắc nhở bệnh nhân về cuộc sống của họ đã thay đổi như thế nào, hoặc thất vọng vì họ không nhận được sự hỗ trợ. mà họ mong đợi từ những người khác. Hơn nữa, những di chứng về tinh thần và thể chất của bệnh ung thư cũng có thể làm thay đổi mối quan hệ với gia đình/bạn bè. Đối với những người bệnh là cha, mẹ trong gia đình, con cái sẽ là những người có ý nghĩa nhất trong cuộc đời họ, nhưng cũng có thể bị ảnh hưởng lớn bởi việc điều trị có thể đã chi phối gần hết cuộc đời họ. cuộc sống hàng ngày của bạn và ảnh hưởng đến lượng thời gian bạn có thể hoặc muốn dành cho con cái.
Bạn có thể cảm thấy tội lỗi vì không có mặt hoặc không quan tâm đến con cái. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự tự tin của bạn về việc nuôi dạy con cái và tác động tiêu cực đến mối quan hệ của bạn với con cái.
Làm thế nào bạn có thể giải quyết những vấn đề này? Cố gắng hết sức để là chính mình: cởi mở, trung thực và thoải mái nhất có thể. Hãy trung thực với các thành viên trong gia đình bạn, bao gồm cả con cái của bạn! Thể hiện cảm xúc của bạn, nỗi sợ hãi của bạn, những điều mà bạn đang kìm nén. Hãy để con bạn biết rằng bạn cũng nhận ra rằng đây là khoảng thời gian khó khăn đối với chúng và ghi nhận những điều chúng đã làm để giúp gia đình vượt qua giai đoạn đó. Không cần thiết phải cố gắng đột nhiên trở thành cha mẹ hoàn hảo, để bù đắp cho những gì đã xảy ra trong quá trình điều trị. Gia đình bạn có thể sẽ thích gặp lại một người mà họ biết trước khi bạn bị bệnh, dù có khuyết điểm hay không.
Bạn có thể cố gắng dành từng phút cho họ, bây giờ bạn đã vượt qua căn bệnh ung thư của mình. Không cần phải lo lắng quá nhiều để bù đắp thời gian đã mất, hay cố gắng hết sức để đạt được tất cả những gì bạn muốn trong khoảng thời gian còn lại. Hãy cố gắng nghỉ ngơi, thư giãn bên gia đình. Điều này sẽ cho bạn thời gian quý báu và sẽ cho phép bạn tận hưởng từng khoảnh khắc với các thành viên trong gia đình. Bạn bè cũng là một phần rất quan trọng trong đời sống xã hội của chúng ta.
Trong quá trình chẩn đoán và điều trị ung thư, khi bạn điều trị xong, tình bạn của bạn có thể đã thay đổi. Có thể một số người bạn làm bạn thất vọng, không có mặt và hỗ trợ như bạn mong đợi trong thời điểm khó khăn. Có lẽ bạn đã cố gắng sống độc lập và không yêu cầu sự giúp đỡ của bất kỳ ai trong quá trình điều trị. Hãy cho họ và chính bạn cơ hội thứ hai, hãy cởi mở về cảm xúc của bạn: một người bạn thực sự sẽ sẵn lòng làm điều này, tình bạn thậm chí còn thân thiết hơn. Thời gian sau khi điều trị cũng có thể cho bạn cơ hội kết bạn mới và gặp gỡ những người mới. Điều này có thể giúp bạn lấy lại và rèn luyện khả năng xã hội của mình và cảm thấy rằng bạn đang tiến về phía trước.
Sống sót sau điều trị ung thư thành công tăng thêm mối quan hệ thân thiết với gia đình, người thân, bạn bè
3. Đời sống tình dục sau điều trị ung thư thành công
Tình dục và hình ảnh cơ thể do tác động tiêu cực của bệnh ung thư và điều trị của nó bị ảnh hưởng rõ ràng. Nhiều người sau khi điều trị bị mất chức năng tình dục hoặc ham muốn tình dục do chính căn bệnh này, hoặc do tác dụng phụ của việc điều trị (ví dụ: đau, mãn kinh sớm, buồn nôn) hoặc đơn giản là do thay đổi ham muốn tình dục. thay đổi trong tình trạng thể chất, chẳng hạn như mệt mỏi.
Một số phương pháp điều trị, ngay cả những phương pháp không nhắm vào vùng xương chậu, có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục. Hơn nữa, những thay đổi thể chất khác – không liên quan trực tiếp đến chức năng tình dục – cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tình dục và cách bạn cảm nhận về cơ thể mình. Ví dụ, mất tinh hoàn hoặc vú, phẫu thuật phụ khoa, cắt ruột non hoặc mở khí quản, rụng tóc hoặc để lại sẹo sau phẫu thuật có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tự tin của bạn.
Bạn cần tập thể dục thường xuyên và hỗ trợ tâm lý, điều này có thể giúp bạn lấy lại sự tự tin và cảm thấy ham muốn trở lại.
Một số người có thể cảm thấy không thoải mái khi thảo luận về tình dục với bạn đời của họ, hoặc thậm chí với bác sĩ của họ. Họ có thể cảm thấy xấu hổ khi đưa ra chủ đề này hoặc cảm thấy rằng, so với bệnh ung thư, những vấn đề này không quan trọng. Tuy nhiên, tình dục là một khía cạnh quan trọng của cuộc sống con người. Hơn nữa, khi các vấn đề tình dục xảy ra, chúng có xu hướng trở nên tồi tệ hơn, chứ không tốt hơn, theo thời gian nếu không được giải quyết.
Thường thì chỉ khi điều trị xong, bạn mới dừng lại để nghĩ về những thay đổi trong cơ thể và các mối quan hệ của mình. Giống như cơ thể bạn có thể cần được phục hồi, tâm hồn và đời sống xã hội của bạn cũng vậy. Giao tiếp là chìa khóa để có thể giải quyết những vấn đề này – nói chuyện với các nhà tâm lý học, bác sĩ tiết niệu, bác sĩ phụ khoa, nhà tình dục học, v.v. và tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp đều tạo điều kiện phục hồi.
4. Có con/ Khả năng sinh sản sau điều trị ung thư thành công
Tăng khả năng có con sau khi điều trị ung thư thành công
Hầu hết mọi người nói rằng việc mắc bệnh ung thư không khiến họ thay đổi suy nghĩ về việc có con. Tuy nhiên, quyết định có con sau khi điều trị luôn là một vấn đề lớn. Hơn nữa, có một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng có con của bạn sau khi bị ung thư. Nói chung, mang thai sau khi điều trị ung thư được coi là an toàn cho cả mẹ và bé. Mang thai không được chứng minh là làm tăng nguy cơ tái phát, ngay cả ở những bệnh trước đây được cho là có, chẳng hạn như ung thư vú. Tuy nhiên, trước khi quyết định sinh con, bạn nên trao đổi với bác sĩ và đưa ra lời khuyên về thời điểm thích hợp để mang thai.
Thời gian cần thiết để thụ thai phụ thuộc vào loại và giai đoạn bệnh, liệu pháp đang được điều trị, theo dõi sau điều trị và kế hoạch điều trị tiếp theo. Tất nhiên, tuổi tác và thể trạng cũng đóng vai trò quan trọng trong quyết định này. Hai năm sau khi kết thúc điều trị tích cực dường như là thời điểm thích hợp với nhiều người.
Khi khoa học ngày nay tiến bộ, có nhiều hình thức bảo tồn khả năng sinh sản hơn (tức là bảo quản lạnh tinh trùng hoặc tế bào trứng) trước khi bắt đầu điều trị. Mang thai hộ hoặc xin trứng và tinh trùng của người hiến…
5. Đi làm trở lại, tìm thú vui mới
Trở lại cuộc sống bình thường sau điều trị ung thư thành công, bệnh nhân thường muốn trở lại làm việc hoặc tìm một công việc mới. Ngay cả khi công việc không phải là vấn đề, điều quan trọng là khám phá lại những sở thích cũ hoặc tìm kiếm những điều mới. Điều này có thể làm cho bạn cảm thấy tốt hơn và tự tin hơn. Đây là những điều rất quan trọng trong mục tiêu của chúng tôi là đưa mọi người trở lại cách họ sống trước khi họ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư.Bạn có thể yêu công việc của mình, bạn có thể phải làm việc (vì lý do tài chính), hoặc cả hai: trở lại làm việc là ưu tiên hàng đầu của nhiều người sau khi điều trị ung thư. Lợi ích chính có lẽ là chi phí sinh hoạt. Từ quan điểm tâm lý xã hội, công việc có thể tạo cơ hội để kết nối lại và lấy lại mối quan hệ với bạn bè, đồng nghiệp và là nguồn giá trị bản thân. cơ thể và mục đích cho nhiều người. Công việc chắc chắn cũng giúp tập trung vào một thứ khác ngoài ung thư, trấn an và củng cố cảm giác trở lại cuộc sống cũ với lối sống mà bạn từng có. Nhiều người có thể không thể quay lại công việc trước đây do ảnh hưởng của bệnh tật và việc điều trị. Trở lại các hoạt động bình thường có thể không thoải mái. Nó có thể liên quan đến nỗi sợ không thể đối phó với căng thẳng và cường độ của công việc. May mắn thay, nhiều người cho rằng, mặc dù việc tái hòa nhập có thể khó khăn nhưng họ vẫn sẽ cố gắng quay trở lại với hiệu quả công việc trước đây. Tìm kiếm một nghề nghiệp mới có thể là một lựa chọn thú vị đối với một số người. Quyết định cuối cùng của bạn về việc làm nên được đưa ra sau khi xem xét các nguồn tài chính, bảo hiểm y tế, tính chất công việc cũng như tính chất điều trị và phục hồi của bạn.
Đừng quên thảo luận với bác sĩ xem bạn đã sẵn sàng trở lại làm việc chưa. Bác sĩ của bạn sẽ cần biết bạn cảm thấy thế nào. Bạn cũng sẽ phải mô tả công việc mà bạn muốn tiếp tục. Một số yếu tố chính sẽ giúp xác định thời điểm thích hợp để bạn tiếp tục công việc:
Khi nào bệnh trở lại? Có tác dụng phụ hoặc hậu quả của bệnh ung thư có thể ảnh hưởng đến hiệu suất và khả năng trở lại làm việc của bạn không? Tình trạng thể chất của bạn là gì?
Rõ ràng, một công việc đòi hỏi thể chất sẽ khó tiếp tục nếu bạn cảm thấy yếu và mệt mỏi. Trong trường hợp đó, bạn có thể cần thời gian phục hồi lâu hơn. Trong trường hợp bạn lo lắng về việc phải đảm nhận lại khối lượng công việc cũ, bạn có thể trao đổi với sếp nơi bạn làm việc để có kế hoạch chuyển đổi phù hợp. Ở các nước tiên tiến, nhiều luật ưu ái cho người lao động, nhất là những người không may mắc bệnh hiểm nghèo.Không phải tất cả các nước EU đã thiết lập một khuôn khổ pháp lý cho việc tái hòa nhập của những người sau khi điều trị ung thư tại nơi làm việc. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều quốc gia xây dựng luật cụ thể để hỗ trợ và bảo vệ chúng. Ví dụ, ở Ý, luật cho phép bệnh nhân làm việc ở cả khu vực công và khu vực tư nhân chuyển từ toàn thời gian sang bán thời gian trong khi điều trị và trở lại toàn thời gian khi cần thiết. và khả năng của họ. Trong cùng một khung pháp lý, người thân (người chăm sóc) của bệnh nhân ung thư được ưu tiên tiếp cận với công việc bán thời gian nếu được yêu cầu, miễn là có các vị trí trong công ty. Các điều khoản tương tự đã tồn tại ở Pháp và Vương quốc Anh. Tất cả các chính phủ EU đã được yêu cầu thực hiện các biện pháp tương tự trong khuôn khổ sáng kiến của EU. Khi nào và làm thế nào để nói chuyện với đồng nghiệp là hoàn toàn tùy thuộc vào bạn. Bạn có thể chia sẻ về trải nghiệm ung thư của mình, nếu bạn quyết định nói về nó. Đây là một vấn đề rất nhạy cảm và chỉ có bạn quyết định cách bạn sẽ xử lý nó. Bạn cũng nên cân nhắc việc nói với đồng nghiệp và chia sẻ mối quan tâm của mình về những hạn chế có thể xảy ra cũng như kế hoạch làm việc của bạn với họ, điều này sẽ giúp họ hiểu rõ hơn về hoàn cảnh của bạn.
Điều quan trọng là bạn phải giải thích đơn giản và cho mọi người biết việc bạn quay trở lại làm việc sẽ ảnh hưởng đến họ như thế nào. Trong nhiều trường hợp, bạn sẽ phải đối phó với sự cân bằng mới trong môi trường làm việc.
Bắt đầu một công việc mới, một sở thích mới sau một ngày dài nằm trên giường
Có thể một số bệnh nhân sẽ bị đối xử bất công và có thể phải đối mặt với hành vi phân biệt đối xử. Bạn nên nhớ rằng có những luật và quy định cấm phân biệt đối xử đã được đưa ra để bảo vệ bạn. Một số ví dụ về các hành vi có khả năng phân biệt đối xử là:
Cô lập bạn với những đồng nghiệp khác hoặc với những đồng nghiệp từng thân thiết với bạn. Đột nhiên đánh giá thấp khả năng làm việc và hiệu quả công việc của bạn. Có cơ hội thăng tiến nhưng không dành cho bạn. Không có lời giải thích.Chấp nhận một cách không linh hoạt việc bạn vắng mặt trong các cuộc hẹn y tế Nghĩ rằng năng suất và hiệu quả làm việc của bạn thấp hơn tiêu chuẩn của công ty hoặc rằng các yêu cầu của bạn có thể gây thiệt hại về tài chính cho công ty. Bên cạnh các luật và quy định có thể áp dụng cho bạn, bạn cũng có thể chủ động và trực tiếp giảm nguy cơ có hành vi phân biệt đối xử bằng cách: Phấn đấu để có động lực và bày tỏ cởi mở rằng bạn dự định đáp ứng các tiêu chuẩn công việc bình thường của mình. Làm mới kỹ năng công việc của bạn. Trao đổi với cấp trên và đồng nghiệp trước khi quay lại làm việc, nói rõ với họ những hạn chế cũng như khó khăn của bạn Nhận lời khuyên từ những người bệnh khác về cách quay lại làm việc. càng nhiều càng tốt mọi giới hạn trong khả năng của bạn. Một số bệnh nhân sau khi điều trị xong có thể bị mất việc làm trong quá trình điều trị.Nhưng cũng có những người không thể hoặc không muốn quay lại môi trường làm việc trước đây. Trong tất cả những tình huống này, tìm một công việc mới là điều cần thiết hoặc là một giải pháp tốt hơn. Những vấn đề quan trọng cần xem xét khi tìm kiếm một công việc mới là Cố gắng tìm một công việc phù hợp với những ưu tiên trong cuộc sống mới của bạn và những kỳ vọng trong cuộc sống mới. Cố gắng tìm một công việc đảm bảo bạn đủ linh hoạt. Tích cực tham dự các cuộc hẹn và nhu cầu y tế của bạn. Cố gắng trung thực và cởi mở với đồng nghiệp, kể cả người sử dụng lao động, về tình trạng của bạn và những hạn chế có thể có của bạn. Một mối quan hệ lành mạnh và trung thực cũng là một cách để đảm bảo hành vi hỗ trợ và thấu hiểu từ các đồng nghiệp mới của bạn. Ở nhiều quốc gia, luật pháp không trao cho người sử dụng lao động không có quyền hợp pháp để chất vấn nhân viên. lịch sử y tế, bao gồm điều trị ung thư. Nhà tuyển dụng phải biết rằng lịch sử ung thư của bạn và bất kỳ thông tin y tế nào khác phải được giữ bí mật.
Tuy nhiên, nhà tuyển dụng có quyền đặt câu hỏi về khả năng của bạn và các câu hỏi liên quan đến khả năng hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể của bạn. Tìm kiếm sự giúp đỡ từ một cố vấn nghề nghiệp hoặc nhân viên xã hội, để tư vấn cho bạn hoặc cho bạn một số lời khuyên về quá trình phỏng vấn.
6. Quản lý tài chính
Điều trị ung thư rất tốn kém. Ở hầu hết các nước châu Âu, may mắn thay, chi phí trực tiếp cho việc điều trị ung thư được hệ thống y tế hoặc bảo hiểm chi trả toàn bộ. Tuy nhiên, một số loại thuốc mới, kỹ thuật mới… đôi khi chỉ được trả một phần.
Quản lý tài chính và đối phó với những khó khăn tài chính là những khía cạnh rất quan trọng đối với người đang và sau khi hoàn thành điều trị.
Mặc dù có nhiều khác biệt về văn hóa, hiểu biết, điều kiện sống, điều kiện xã hội… giữa các nước Châu Âu và Việt Nam. Nhưng hy vọng những nội dung này ít nhiều sẽ giúp bạn đọc tìm được cho mình sự đồng cảm và những lời khuyên bổ ích.