Dấu hiệu ung thư sắc tố
Dấu hiệu ung thư sắc tố hãy cùng ungthuphoi tìm hiểu và giải đáp thắc mắc này qua bài viết dưới đây của chúng tôi nhé
Ung thư hắc tố da là gì?
Da, tổ chức bảo vệ lớn nhất trên cơ thể với diện tích khoảng hơn 1.8 mét vuông, đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, siêu vi, và vi nấm. Nó cũng đảm nhận nhiệm vụ điều hòa nhiệt độ và chức năng cảm nhận xúc giác như nhiệt độ (nóng, lạnh). (1)
Cấu trúc của da bao gồm ba lớp:
1. Thượng bì (Biểu bì): Là lớp ngoài cùng, thường được xem như hàng rào bảo vệ, giúp chống thấm nước và tạo màu sắc cho da.
2. Trung bì: Nằm dưới lớp thượng bì, chứa các mô liên kết, mạch máu, nang lông (tóc), và tuyến mồ hôi.
3. Hạ bì: Lớp dưới cùng, chứa mô mỡ, mô liên kết, và mạch bạch huyết.
Ung thư hắc tố phát triển từ tế bào melanocyte ở lớp thượng bì, có trách nhiệm sản xuất melanin (sắc tố mang lại màu sắc cho da, tóc và mắt). Melanin giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động của tia cực tím (UV). Mức độ melanin trong da do yếu tố di truyền từ cha mẹ tới con cái quyết định, nhưng vẫn có một số yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tạo ra melanin: (2)
– Tiếp xúc với tia cực tím (phơi nắng hoặc nhuộm da).
– Hormones.
– Tuổi.
– Rối loạn sắc tố da.
Ung thư hắc tố được xem là loại ung thư da nguy hiểm nhất, có khả năng phát triển và di căn nhanh chóng đến bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể. Mặc dù vậy, nếu phát hiện sớm, bệnh này vẫn có thể được chữa khỏi.
Nguyên nhân gây ung thư hắc tố da vẫn còn không rõ ràng, nhưng một số yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm loại da (nhiều ở những người có làn da nhạt màu và tàn nhang, ít ở những người da sẫm màu), tiền sử gia đình mắc ung thư hắc tố da, cũng như tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời và nhuộm da nâu nhân tạo bằng tia cực tím. Mặc dù có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, ung thư hắc tố da thường liên quan đến tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
Dấu hiệu ung thư hắc tố da
Phát hiện sớm ung thư hắc tố da là yếu tố quan trọng giúp cơ hội chữa khỏi tăng lên. Lưu ý đối với các sang thương da mới xuất hiện và/hoặc các thay đổi trên nốt ruồi hiện tại, cả trong vùng tiếp xúc và không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. (3)
Để nhận biết các dấu hiệu cảnh báo của khối u hắc tố da ác tính, có thể áp dụng quy tắc “ABCDE”:
– A (Asymmetry – Bất đối xứng): Hầu hết các khối u hắc tố da có hình dạng không đối xứng. Vẽ một đường thẳng qua giữa tổn thương sẽ tạo ra hai phần không đối xứng.
– B (Border – Bờ tổn thương): Đường bờ của khối u ác tính thường không đều, có thể có các cạnh như vỏ sò hoặc hình khía, trong khi nốt ruồi lành tính thường có đường viền đều mịn.
– C (Colour – Màu sắc): Tổn thương da không đồng nhất về màu sắc là một dấu hiệu cảnh báo. Nốt ruồi lành tính thường có màu nâu hoặc đen khá đồng nhất, trong khi ung thư hắc tố có thể xuất hiện màu đỏ, trắng hoặc xanh trên nền nâu, đen.
– D (Diameter – Đường kính): Tổn thương ung thư hắc tố da thường có đường kính lớn hơn 6mm.
– E (Enlargement – Sự phình to): Nốt ruồi thay đổi kích thước theo thời gian có thể là dấu hiệu của ung thư hắc tố da. Tổn thương sẽ ngày càng tăng kích thước và nhô cao hơn bề mặt da.
Ngoài ra, sự thay đổi trên bề mặt của sang thương như sần sùi, loét, chảy máu cũng là những dấu hiệu cảnh báo.
Tóm lại, người bệnh cần đặc biệt chú ý đến những dấu hiệu sau đây ở nốt ruồi:
– Tăng kích thước và nhô cao hơn;
– Đổi hình dạng;
– Đổi màu sắc;
– Thay đổi về tính chất của bề mặt (sần sùi, loét…);
– Chảy máu;
– Ngứa hoặc đau.
Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên kéo dài hơn vài tuần hoặc thậm chí vài tháng, việc thăm bác sĩ ngay lập tức là cần thiết. Ung thư hắc tố da có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, thường gặp ở lưng, cánh tay, chân, và mặt. Tuy nhiên, cũng có thể xuất hiện ở các vị trí hiếm gặp như dưới móng tay, gan bàn chân, lòng bàn tay, trong miệng, hoặc cơ quan sinh dục.
Nguyên nhân ung thư hắc tố da
Nguyên nhân dẫn đến sự phá hủy tế bào và phát triển ung thư hắc tố da vẫn còn là một ẩn số, tuy nhiên, các yếu tố như di truyền, tình trạng sức khỏe, và yếu tố nguy cơ từ môi trường đã được chứng minh liên quan đến bệnh. (4)
Một trong những yếu tố nguy cơ rõ ràng nhất là tiếp xúc với tia bức xạ cực tím từ ánh sáng mặt trời hoặc thiết bị nhuộm da nhân tạo. Việc tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời trong thời gian dài có thể gây tổn thương cho DNA trong Melanocyte, tạo ra các biến đổi bất thường trong bộ gen, và các tế bào này sẽ bắt đầu tăng sinh một cách không kiểm soát. Từ đó, ung thư hắc tố da có thể phát triển. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp ung thư hắc tố da đều xuất phát từ tiếp xúc với tia bức xạ cực tím, vì có những vùng da không thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vẫn có thể phát triển ung thư hắc tố.
Ung thư sắc tố da thường xuất hiện ở người lớn trên 50 tuổi, tuy nhiên, cũng có thể gặp ở người trẻ và thậm chí là trẻ em.
Ai có nguy cơ bị ung thư hắc tố da?
Mọi yếu tố nào có thể tăng khả năng phát triển ung thư đều được coi là yếu tố nguy cơ. Yếu tố này có thể xuất phát từ hoạt động của bản thân người bệnh, tác động từ môi trường sống xung quanh, hoặc được truyền từ ba mẹ sang con cái thông qua các gen (gen là bộ mã hóa cho các tế bào trong cơ thể). Sự xuất hiện của một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ không đồng nghĩa với việc bạn chắc chắn sẽ mắc ung thư hắc tố da.
1. Yếu tố Di truyền:
– Da sáng màu: Người có làn da sáng màu thường có ít hắc tố (melanin), điều này có nghĩa là da ít được bảo vệ khỏi tác động của tia cực tím.
– Da nhiều tàn nhang: Tàn nhang không gây hại đối với sức khỏe, nhưng nếu có nhiều tàn nhang, đặc biệt là ở những người có làn da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, có thể tăng nguy cơ mắc ung thư da hắc tố.
– Da dễ cháy nắng: Người dễ bị cháy nắng hoặc có lịch sử cháy nắng, đặc biệt là khi có da đỏ và rộp da, có nguy cơ cao hơn về ung thư tế bào hắc tố da.
– Mắt và tóc sáng màu: Tóc và đôi mắt có màu sáng.
– Nhiều nốt ruồi và nốt ruồi bất thường: Có nhiều nốt ruồi hoặc các nốt ruồi có hình dạng và kích thước bất thường (> 6mm, bờ không đều, bề mặt gồ ghề…).
2. Yếu tố Môi trường:
– Việc tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím từ ánh sáng mặt trời có thể làm tăng tốc độ lão hóa da và nguy cơ mắc ung thư da. Nguồn tia cực tím bao gồm việc tắm nắng quá mức, sử dụng thiết bị nhuộm da nhân tạo, sống ở vùng khí hậu nắng nóng, làm việc ngoài trời…
3. Yếu tố Tiền căn Bản thân:
– Làn da dễ cháy nắng có phồng rộp: Những người từng cháy nắng nặng và có phồng rộp da sau khi tiếp xúc với nắng có nguy cơ cao hơn về ung thư hắc tố da.
– Tiền căn mắc các bệnh về da/hoặc ung thư da: Bệnh dày sừng ánh sáng, ung thư tế bào gai hay tế bào đáy.
– Ung thư ở tuổi nhỏ: Mắc ung thư trước 16 tuổi tăng nguy cơ mắc ung thư hắc tố da khi lớn tuổi.
– Suy giảm miễn dịch: Hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch (như người nhiễm HIV hoặc AIDS) có nguy cơ mắc ung thư hắc tố da cao hơn.
4. Yếu tố Tiền căn Gia đình:
– Khoảng 10% các trường hợp ung thư
hắc tố da có liên quan đến tiền căn gia đình. Một phần là do các thành viên trong gia đình thường có loại da và lịch sử tiếp xúc với ánh sáng mặt trời tương tự. Một phần khác là do chia sẻ các gen giống nhau, nâng cao nguy cơ mắc ung thư hắc tố da.
Đột biến gen liên quan bao gồm đột biến CDKN2A và gen MC1R.
Nguồn: Internet
