Rối loạn tiền đình là hội chứng đầu rất phổ biến, có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu đi kèm với các bệnh như thiếu máu não, huyết áp cao hoặc tiểu đường. Phát hiện sớm các triệu chứng bệnh để chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng giúp bệnh nhân kiểm soát tốt các triệu chứng, hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết dưới đây.
1. Rối loạn tiền đình là gì?
Tiền đình có vai trò duy trì sự cân bằng cho cơ thể, thuộc hệ thống thần kinh, nằm phía sau ốc tai ở cả hai bên. Hệ tiền đình cũng phối hợp chuyển động giữa các bộ phận như mắt, tay, chân, thân,… trong các hoạt động cơ thể và cân bằng cơ thể.
Rối loạn tiền đình có thể được gây ra bởi tổn thương mạch máu não, tổn thương tai trong hoặc do các vấn đề trong dây thần kinh thứ 8. Triệu chứng điển hình của bệnh là chóng mặt, cơ thể loạng choạng, chóng mặt, ù tai, buồn nôn,…
Các triệu chứng của rối loạn tiền đình có thể được lặp đi lặp lại nhiều lần trong nhiều ngày, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, sức khỏe và năng suất làm việc. Theo nguồn gốc, rối loạn tiền đình được chia thành 2 nhóm:
1.1. Rối loạn tiền đình có nguồn gốc ngoại vi
Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình ở nhóm này là tổn thương hệ thống tiền đình ở tai trong. Biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh là chóng mặt và mất thăng bằng. Loại rối loạn tiền đình này là phổ biến nhất và có thể dai dẳng và gây khó chịu lớn.
1.2. Rối loạn tiền đình có nguồn gốc trung tâm
Loại rối loạn tiền đình này xuất phát từ tổn thương nhân tiền đình trong thân não và tiểu não. Mặc dù các triệu chứng bệnh ít xâm lấn hơn, nhưng nó khá nguy hiểm và khó điều trị hơn so với nhóm trên.
2. Nguyên nhân phổ biến của rối loạn tiền đình
Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình rất đa dạng, được chia thành các nhóm sau:
2.1. Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình ngoại biên
Rối loạn chuyển hóa: bao gồm các bệnh như tiểu đường, suy giáp, urê huyết,…
Viêm dây thần kinh tiền đình: do virus zona, quai bị, thủy đậu gây liệt dây thần kinh tiền đình, dẫn đến chóng mặt, mất thăng bằng trong nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều tháng.
Hội chứng Meniere phù tai trong.
Chấn thương tai trong.
Viêm tai giữa cấp tính và mãn tính.
U dây thần kinh VIII.
Sỏi tai.
Biến dạng tai trong.
Tác dụng không mong muốn của thuốc, rượu hoặc ma túy.
Cầu mắt.
Say du lịch.
2.2. Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình trung ương
Hạ huyết áp tư thế.
Bối cảnh suy giảm lưu thông quan trọng.
Nhồi máu tiểu não.
Hội chứng Wallenberg.
Bệnh xơ cứng lan tỏa.
Khối u tiểu não.
Bệnh Parkinson.
Bệnh giang mai thần kinh.
Đau nửa đầu.
2.3. Một số yếu tố làm tăng rủi ro
Tiền sử chóng mặt, chóng mặt có thể, choáng váng, mất thăng bằng,… và nguy cơ rối loạn tiền đình trong tương lai.
Tuổi tác: Mọi lứa tuổi đều có thể bị rối loạn tiền đình, nhưng người cao tuổi có nguy cơ cao hơn những người trẻ tuổi, đặc biệt là những người từ 40 tuổi trở lên.
3. Rối loạn tiền đình: chẩn đoán và điều trị
Rối loạn tiền đình càng nghiêm trọng, các triệu chứng càng rõ ràng và dai dẳng, nhưng các bác sĩ cần dựa vào các xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán chính xác.
3.1. Phương pháp chẩn đoán
Để chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh cũng như đánh giá tình trạng bệnh, bác sĩ thường kê toa các phương pháp sau:
Thử nghiệm điện và phương pháp sử dụng điện cực nhỏ.
Kiểm tra âm thanh ốc tai.
Chụp cộng hưởng từ (MRI): Phương pháp này giúp bác sĩ chẩn đoán rối loạn tiền đình liên quan đến khối u hoặc bất thường mô mềm trong não.
Xét nghiệm xoay vòng: đánh giá hoạt động của mắt và tai khi bệnh nhân có triệu chứng rối loạn tiền đình.
Từ kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ kê toa phương pháp điều trị riêng cho từng bệnh nhân.
2.2. Điều trị
Hiện nay, việc điều trị rối loạn tiền đình có thể kết hợp nhiều phương pháp bao gồm:
Điều trị bằng thuốc theo toa để giảm triệu chứng cũng như ảnh hưởng của rối loạn tiền đình, loại và liều lượng thuốc kê đơn là khác nhau đối với mỗi bệnh nhân.
Bài tập phục hồi chức năng tiền đình: những bài tập này sẽ giúp các bộ phận của cơ thể hoạt động, phối hợp nhịp nhàng hơn cũng như giúp não nhận biết tín hiệu và xử lý tín hiệu từ tiền đình hiệu quả hơn.
Tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày sẽ giúp tăng lưu thông máu, máu lên não ổn định hơn.
Các bài tập yoga và thiền giúp cải thiện tâm trạng của bệnh nhân. Thực hành đúng cách giúp bệnh nhân thoải mái và lạc quan hơn.
Một chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ các chất dinh dưỡng và nhóm chất, tăng rau quả, hạn chế thực phẩm chiên rán và nhiều dầu mỡ, thực phẩm chiên,…
Ngủ 8 tiếng/ngày cũng như duy trì giấc ngủ sâu.
Luôn giữ thái độ tích cực, lạc quan trước mọi thứ.
Do đó, rối loạn tiền đình là rối loạn trong quá trình truyền, nhận và xử lý thông tin của tiền đình do nhiều nguyên nhân. Bệnh có thể nguy hiểm nếu kết hợp với các bệnh như u não, bệnh mạch máu, huyết áp cao và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó, khi có dấu hiệu rối loạn tiền đình, bệnh nhân nên đến bác sĩ càng sớm càng tốt để chẩn đoán và điều trị.
