Viêm mũi dị ứng là bệnh khá phổ biến, xảy ra khi lớp niêm mạc vùng hầu họng bị viêm do phản ứng thái quá của hệ thống miễn dịch với tác nhân lạ từ môi trường. Bệnh gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, bất tiện cho người bệnh như hắt hơi liên tục, khô họng, ngạt mũi, chảy nước mũi,…
1.Nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm mũi dị ứng
Nguyên nhân gây dị ứng ở mỗi người có thể khác nhau, thường là bụi, lông chó mèo, phấn hoa, chất trong thức ăn,… Viêm mũi dị ứng khá lành tính nhưng không gây triệu chứng. Ít gây khó chịu cho sinh hoạt và hoạt động hàng ngày.
Viêm mũi dị ứng, cũng như các bệnh dị ứng khác, là do hệ thống miễn dịch hoạt động không bình thường. Khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng thái quá và giải phóng các hóa chất gây viêm. Chất này truyền đến vùng mũi họng dẫn đến phản ứng viêm và các triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng.
Nguyên nhân phổ biến của viêm mũi dị ứng bao gồm:
Cơ thể nhạy cảm
Viêm mũi dị ứng thường xảy ra ở những người có cơ địa nhạy cảm và thường liên quan đến yếu tố di truyền. Cơ địa nhạy cảm khiến bệnh nhân dễ bị viêm mũi dị ứng xảy ra với mọi lần tiếp xúc với chất gây dị ứng, vì vậy việc tránh các chất gây dị ứng là rất quan trọng trong phòng bệnh.
Tiếp xúc với chất gây dị ứng
Tiếp xúc với chất gây dị ứng gây ra phản ứng dị ứng. Các chất gây dị ứng có thể bao gồm:
Các chất gây dị ứng đường thở như lông động vật, phấn hoa, bụi, v.v.
Các chất gây dị ứng thực phẩm như hải sản, sữa, đậu phộng, v.v.
Chất gây dị ứng là thành phần trong thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh như penicillin, aspirin hoặc vắc-xin.
Mất cân bằng dị ứng
Ngoài 2 nguyên nhân chính gây viêm mũi dị ứng là mẫn cảm khi tiếp xúc với dị nguyên, người bệnh có nguy cơ mắc bệnh cao hơn khi cơ thể bị mất cân bằng cơ địa dị ứng. Các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng này bao gồm:
Yếu tố tinh thần: do mệt mỏi, căng thẳng, stress kéo dài.
Rối loạn nội tiết: do uống thuốc tránh thai, do hành kinh hoặc tiền mãn kinh.
Yếu tố khí hậu, môi trường: ô nhiễm môi trường, nhiệt độ, độ ẩm, nồng độ ion vượt ngưỡng an toàn trong khí quyển.
Lối sống không lành mạnh: ít vận động, thức khuya, béo phì, ăn kiêng quá mức dẫn đến suy dinh dưỡng, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá,…
Vi khuẩn và virus: đây là 2 tác nhân chính gây viêm đường hô hấp, khiến niêm mạc mũi họng sưng tấy, tăng mức độ phản ứng với dị nguyên.
2.Triệu chứng bệnh viêm mũi dị ứng
Khi bị viêm mũi dị ứng, niêm mạc mũi và họng của bệnh nhân sẽ bị viêm do cơ thể tiết ra các chất chống lại tác nhân gây dị ứng và trở nên đỏ, viêm nặng. Các triệu chứng của viêm mũi dị ứng khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của dị ứng. Triệu chứng thường gặp là hắt hơi liên tục, ho, ngạt mũi, ngứa họng, ngứa mắt,…
Ngoài các triệu chứng trên, người bệnh có thể gặp một số tình trạng khác như khó thở, ngủ ngáy, ngứa, chảy nước mũi, đau khi nuốt, khô họng, khàn tiếng, khó phát âm, nuốt nước bọt liên tục,…
Nguy hiểm hơn khi viêm mũi dị ứng có kèm theo phù quincke thanh quản hay còn gọi là sốc phản vệ thì các triệu chứng sẽ lan rộng và nguy hiểm hơn bao gồm: ngứa họng, khó thở, sặc, cơ thể chìm nghỉm. cáo. cảm giác khó chịu, nóng rát ở cổ họng. Nếu người bệnh gặp phải những triệu chứng này thì nên đi cấp cứu càng sớm càng tốt để tránh những biến chứng nguy hiểm.
Ngoài các triệu chứng trên, ở bệnh nhân viêm mũi dị ứng, khi nội soi sẽ thấy niêm mạc mũi nhợt nhạt, phù nề, chảy nước mũi trong. Với những dấu hiệu trên, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh và từ đó điều trị viêm mũi dị ứng hiệu quả.
3.Phương pháp điều trị bệnh
Mục tiêu của điều trị viêm mũi dị ứng là làm giảm các triệu chứng, loại bỏ chất gây dị ứng và ngăn ngừa tái phát.
Các biện pháp thường được sử dụng như sau:
Điều trị viêm mũi dị ứng cụ thể
Điều trị đặc hiệu viêm mũi dị ứng bằng cách làm thay đổi đáp ứng miễn dịch của bệnh nhân, giải mẫn cảm khi tìm thấy tác nhân gây dị ứng. Cơ chế của biện pháp này như sau:
Ngày càng nhiều chất gây dị ứng được đưa vào cơ thể con người để cơ thể làm quen và tạo kháng thể để bao vây. Nhờ vậy, dần dần cơ thể sẽ phản ứng tốt hơn với dị nguyên, không còn gây phản ứng thái quá dẫn đến viêm mũi dị ứng.
Thuốc điều trị viêm mũi dị ứng
Tùy theo cơ địa dị ứng và tình trạng bệnh lý mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị viêm mũi dị ứng phù hợp. Vì đây là bệnh do đáp ứng miễn dịch của cơ thể nên chỉ dùng thuốc để cải thiện triệu chứng trong thời gian ngắn, không được lạm dụng điều trị duy trì.
Các loại thuốc được sử dụng trong điều trị viêm mũi dị ứng bao gồm:
Thuốc kháng sinh, steroid đường uống, thuốc xịt, thuốc co mạch đường uống hoặc tại chỗ.
Thuốc kháng histamin dạng uống hoặc xịt.
Thuốc đối kháng leukotriene.
Thuốc kháng cholinergic, chất ức chế tạo hạt tế bào mast.
Phẫu thuật điều trị viêm mũi dị ứng
Chỉ những bệnh nhân viêm mũi dị ứng có bất thường về giải phẫu mũi như gai vách ngăn, lệch vách ngăn, thoái hóa cuốn mũi hay polyp mới được chỉ định điều trị bằng phẫu thuật.
Ngoài các biện pháp điều trị trên, để giảm các triệu chứng viêm mũi dị ứng cũng như phòng ngừa bệnh, tốt nhất người bệnh nên tránh xa các tác nhân gây dị ứng. Chú ý bảo vệ cơ thể bằng cách đeo khẩu trang, khăn choàng, găng tay khi thời tiết thay đổi, chú ý rửa tay, mũi, họng thường xuyên.
