Nhận biết sớm sa sút trí tuệ ở người cao tuổi để điều trị hiệu quả
Sa sút trí tuệ là căn bệnh phổ biến ở người cao tuổi, khiến cuộc sống của họ trở nên khó khăn và đặt gánh nặng lên xã hội. Điều đáng nói là ở nước ta, tốc độ già hóa dân số sớm đang gia tăng, đồng nghĩa với tỷ lệ người mắc bệnh ngày càng tăng. Nhận biết sớm các triệu chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi để can thiệp kịp thời là cách tốt nhất để ngăn ngừa và giảm thiểu hậu quả của bệnh.
1. Sa sút trí tuệ là gì?
Sa sút trí tuệ là tình trạng do tổn thương não, từ đó gây suy giảm nhận thức như: định hướng, trí nhớ, ngôn ngữ, lý luận, trí thông minh, chức năng điều hành, thực hiện nhiệm vụ,… Không chỉ vậy, nó còn xuất hiện trong nhiều loại bệnh, điển hình nhất là bệnh Alzheimer. Nói một cách đơn giản, đây là sự suy giảm dần dần trong trí thông minh có sẵn.
2. Triệu chứng và nguyên nhân gây sa sút trí tuệ ở người cao tuổi
2.1. Triệu chứng cho thấy người cao tuổi bị sa sút trí tuệ
– Giai đoạn mới bắt đầu
Hầu hết các trường hợp sa sút trí tuệ ở người cao tuổi ở giai đoạn đầu đều có triệu chứng nhẹ và dễ bị bỏ qua. Những triệu chứng này thường là:
+ Khó khăn về trí nhớ: một số người cao tuổi sẽ gặp khó khăn với trí nhớ ngắn hạn, vì vậy họ phải căng não để nhớ lần cuối cùng họ làm điều gì đó.
+ Khó tập trung: không có khả năng theo dõi một câu chuyện từ đầu đến cuối.
+ Mất phương hướng: nhầm lẫn về địa điểm và thời gian.
+ Có vấn đề về giao tiếp: quên những từ cần sử dụng trong một ngữ cảnh nhất định, vì vậy việc nói hoặc viết khiến người khác khó hiểu.
+ Khó khăn trong nhận thức không gian: do khó khăn trong việc phán đoán khoảng cách và không gian, chúng thường va chạm với những thứ xung quanh.
+ Khó thực hiện các công việc hàng ngày: không nhớ thứ tự nấu một bữa ăn, không nhớ cách mặc quần áo,…
– Giai đoạn giữa
+ Bị lạc ngay tại nhà của bạn.
+ Hay quên hơn.
+ Giao tiếp khó khăn.
+ Cần sự giúp đỡ từ người khác trong việc sinh hoạt và chăm sóc bản thân.
+ Thay đổi hành vi.
– Giai đoạn cuối
Đây là khi các triệu chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi trở nên nghiêm trọng, điển hình là:
+ Không nhận ra nhà mình, không nhận ra người thân
+ Khả năng nói có thể bị mất.
+ Dễ chán nản, kích động, lo lắng, hoang tưởng, đi lại không có mục đích rõ ràng.
+ Tiểu không tự chủ.
+ Khó ăn, nuốt, chán ăn, dễ sụt cân.
2.2. Nguyên nhân gây sa sút trí tuệ ở người cao tuổi
Sa sút trí tuệ ở người cao tuổi là do hai nguyên nhân chính: mạch máu và bệnh Alzheimer.
– Nguyên nhân liên quan đến mạch máu
+ Xuất huyết não.
+ Bệnh tiểu đường.
+ Tăng huyết áp.
+ Xơ cứng động mạch chất trắng dưới vỏ Binswanger.
+ Nhồi máu não.
– Nguyên nhân liên quan đến sự kết hợp giữa bệnh mạch máu và bệnh Alzheimer
+ Các bệnh về hệ thần kinh trung ương gây mất nhận thức: Bệnh Parkinson, đột quỵ, não úng thủy, u não,…
+ HIV.
+ Bệnh giang mai thần kinh.
+ Tăng canxi máu.
+ Thiếu axit folic và vitamin B12.
+ Thiếu tuyến giáp.
3. Chẩn đoán và lưu ý cho chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi
3.1. Chẩn đoán
Để chẩn đoán chính xác chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi, các bác sĩ sẽ dựa trên hai tiêu chí: rối loạn nhận thức và suy giảm nhận thức:
– Rối loạn nhận thức: bệnh nhân sẽ được yêu cầu nói càng nhiều tên động vật càng tốt. Những người mắc bệnh Alzheimer sẽ không thể nói hơn 10 tên động vật và câu trả lời của họ thường trùng lặp.
– Suy giảm nhận thức: bệnh nhân thực hiện các bài kiểm tra đọc tiến và ngược để kiểm tra và đánh giá chứng sa sút trí tuệ. Ngoài ra, họ cũng có thể nghe 3 từ và yêu cầu lặp lại chúng sau khi nghe khoảng 5 phút. Một thử nghiệm khác là để bệnh nhân nghe một đoạn văn và yêu cầu họ kể lại nó. Nếu cần kiểm tra trí nhớ dài hạn, bác sĩ có thể hỏi về quá khứ của bệnh nhân và sau đó yêu cầu xác nhận từ người thân.
Ngoài ra, bác sĩ còn tìm hiểu tiền sử bệnh thông qua các xét nghiệm đánh giá khả năng sa sút trí tuệ, hồ sơ bệnh án, kết quả xét nghiệm, đơn thuốc,… Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ xác nhận xem các triệu chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi là cấp tính, bán cấp hay dần dần. Trong trường hợp khởi phát cấp tính của các triệu chứng, nó thường là do mê sảng. Trong trường hợp khởi phát triệu chứng là bán cấp, chủ yếu là do ung thư hoặc nhiễm trùng. Sa sút trí tuệ ở người cao tuổi thường khởi phát dần dần.
3.2. Những vấn đề cần quan tâm
Sa sút trí tuệ ở người cao tuổi tuyệt đối không nên tự mua và sử dụng, đặc biệt là các loại thuốc tăng cường trí nhớ, cần có sự thăm khám và kê đơn của bác sĩ. Bản thân người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh mãn tính bên cạnh quá trình lão hóa, vì vậy khi sử dụng thuốc, họ cần hết sức cẩn thận để không trở thành “gậy ông đập lưng ông” hay ” tiền mất tật mang”.
Điều trị sa sút trí tuệ ở người cao tuổi cần được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt tại các cơ sở y tế uy tín để giúp cải thiện bệnh ở mức tốt nhất. Ngoài ra, bản thân người bệnh cũng cần được rèn luyện chức năng nhận thức, chăm sóc cơ thể đúng cách để nâng cao chất lượng cuộc sống và điều trị hiệu quả các bệnh đồng mắc để ngăn ngừa và làm chậm sa sút trí tuệ. trí tuệ. Đối với thuốc tăng cường trí não và tăng cường trí não, chúng chỉ nên được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Tham khảo thêm tại https://nhathuocaz.com.vn
